Yapay zeka beklentileri karşılamadı: Şirketler çalışanlarını geri alıyor

Yapay zeka her ne kadar büyük bir işten çıkarma dalgasını başlatmış olsa da bu geçiş süreci için çok erken olduğu da düşünülüyor. Diğer taraftan işgücünün farklı yönlere kaydığı da bir gerçek. Buna rağmen firmaların yaptıkları geri alımlar yapay zeka yatırımlarının, beklenildiği ölçüde insan gücünün yerini alamadığını gösteriyor.

Bu konuda bir araştırma yapan Visier, dünya genelinde 142 şirketteki 2.4 milyon çalışanın verilerini analiz etti. Buna göre, işten çıkarılanların yaklaşık yüzde 5.3’ü aynı şirkete geri dönmüş durumda. Bu oran son birkaç yıldır sabit seyretse de, son dönemde dikkat çekici bir yükseliş gözleniyor.

Visier analisti Andrea Derler, birçok şirketin yapay zekanın “neleri yapabileceği ve yapamayacağı” gerçeğiyle yüzleştiğini söylüyor. Ona göre yapay zeka, işten çıkarmalar için kolay bir gerekçe sunuyor, ancak bu gerekçe henüz tamamen geçerli değil. Yapılan açıklamada “Şirketler, yapay zekanın tam anlamıyla insan emeğinin yerini alamayacağını fark ediyor. Çoğu durumda yapay zeka yalnızca bazı görevleri otomatikleştiriyor. Ancak bu da yeni teknolojileri yönetmek için gerekli insan uzmanlığını ortadan kaldırmıyor.” ifadelerine yer verildi.

Bu fark, birçok şirketin deneyimli çalışanlarını geri çağırmasına yol açtı. Zira büyük ölçekli yapay zeka sistemlerinin devreye alınması, donanım, veri altyapısı ve güvenlik yatırımlarıyla birlikte beklenenden çok daha maliyetli hale geldi. MIT’nin araştırmalarına göre, şirketlerin %95’i hala yapay zeka yatırımlarından somut bir finansal getiri elde edebilmiş değil.

İşten çıkarma daha maliyetli

Üstelik işten çıkarmaların bile göründüğünden daha pahalı olduğu ortaya çıktı. Orgvue’nun hesaplamalarına göre, şirketler iş gücü azaltımıyla her 1 dolar tasarruf ettiğinde aslında 1,27 dolar harcıyor. Tazminatlar, işsizlik sigortası ve üretkenlik kaybı gibi ek maliyetler, kısa vadeli kazançları hızla eritiyor.

Derler, bu tablonun üst düzey yöneticilerin daha gerçekçi planlamalara yönelmesi gerektiğini şu sözlerle dile getirmiş: “İşten çıkarmalar bilanço açısından geçici bir rahatlama sağlar, ancak uzun vadede işleri karmaşıklaştırabilir. Yapay zekadan beklediği tasarrufu elde edemeyen şirketler, sonunda kendi eski çalışanlarını yeniden işe almak zorunda kalıyor.”